Норизидентларга солиқ солиш

Ўзбекистон Республикасидаги норезидент доимий муассасасининг умумий хусусиятлари 

- чет эл юридик шахси Ўзбекистон Республикасидаги тадбиркорлик фаолиятини тўлиқ ёки қисман амалга ошириш учун доимий фаолият жойи мавжудлиги;

- чет эл юридик шахсни ходимларининг Ўзбекистонда бўлиш даврийлиги.

Фақат тайёргарлик ёки ёрдамчи фаолият турлари доимий муассасани ташкил этишга олиб келмайди.

Норезидент ва доимий муассасанинг мақомини аниқлашда халқаро шартномаларни қўллаш:

Ўзбекистон Республикасида амалда бўлган Икки ёқлама солиққа тортишга йўл қўймаслик ҳамда даромад ва капитал (мол-мулк) га солиқ тўлашдан бўйин товлашнинг олдини олиш тўғрисидаги коннвенциялар (битимлар)да норезидентнинг Ўзбекистонда фаолият юритаётганлигини аниқлаш ва доимий муассаса мақомини белгилаш бўйича бошқача шартлар кўзда тутилган бўлиши мумкин. Бундай ҳолатда Ўзбекистон Республикасининг тегишли давлат билан тузилган шартномасига амал қилиниши лозим.

Доимий муассаса, фаолиятни амалга ошириш бошланган кундан эътиборан бир юз саксон уч календарь кундан кечиктирмай солиқ органига солиқ тўловчи сифатида ҳисобга қўйиш тўғрисидаги аризани тақдим этиши шарт.

Агар бир юз саксон уч календарь кундан ортиқ муддатга шартнома тузган бўлса, солиқ тўловчи сифатида ҳисобга қўйиш тўғрисидаги ариза мазкур фаолиятни амалга ошириш бошланган санадан ўттиз календарь кундан кечиктирмай солиқ органига тақдим этилади.

Доимий муассасага солиқ солишнинг хусусиятлари

Доимий муассасаса ташкил топганда солиқ мажбуриятлари норезидент томонидан мустақил бажарилади.

-Фойда солиғи 15% миқдорда, соф фойдага солинадиган солиқ (дивидендга) *10% миқдорда;

-Ижтимоий солиқ меҳнатга ҳақ тўлаш фондидан 12% миқдорида; 

- Ходимларнинг ойлик маошларидан:

 Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи 12% миқдорида;

 Шахсий жамғариб бориладиган пенсия бадаллари (ШЖПБ)- 0,1%.

Доимий муассаса ўз ходимлари кесимида иш берувчи сифатида солиқ агенти ҳисобланади, яъни ходимларнинг ойлигидан тегишли солиқ тўловларини ушлаб қолиб, бюджетга тўлаб беради.

-Қўшилган қиймат солиғи 12% миқдорида;

-Акциз солиғи - акцизости товарлар (хизматдар) бўйича солиқ ставкалари 
Солиқ кодексининг 289¹, 289² ва 289³-моддаларида белгиланган.

Мол-мулк солиғи

Нотурар объектлар- 1,5%

Норматив муддатларда қўрилиши тугалланмаган объектларга нисбатан- 3%

Алоҳида тоифадаги мулклар учун - 0,6% (сақлашдаги кўчмас мулк объектлари, темир йўллар,магистрал ва бошқалар).

- Ер солиғи– қишлоқ хўжалиги учун мўлжалланмаган ерлар бўйича базавий солиқ ставкалари республика ҳудудлари кесимида 1 гектар учун солиқ ставкалари Солиқ кодексининг 429-моддасида белгиланган.

- Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ– белгиланган лимит доирасида ер усти ва ер ости манбаларидан олинадиган сув ресурслари учун солиқ ставкалари мутлақ миқдорда бир куб метр учун солиқ ставкалари Солиқ кодексининг 445-моддасида белгиланган.

- Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ – фойдали қазилмалар гуруҳисолиқ кесимида ставкалари Солиқ кодексининг 452-моддасида белгиланган.

*Доимий муассаса орқали фаолиятини амалга оширувчи норезидент дивидендлар тарзидаги даромадлар бўйича Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида назарда тутилган пасайтирилган солиқ ставкасини Солиқ кодекснинг 357-моддасида кўрсатилган тартибда қўллашга ҳақли.

Норезидент даромади таркибига нималар киради?

Ўзбекистон Республикасидаги иқтисодий фаолиятдан олинган даромадлар ҳамда Ўзбекистон Республикасининг юрисдикцияси, ҳуқуқ лаёқати ва (ёки) унинг давлат органлари ва иқтисодий муносабатларнинг бошқа субъектлари билан иқтисодий муносабатларга бевосита боғлиқ бўлган бошқа даромадлар Ўзбекистон Республикасидаги манбалардан олинган даромадлар жумласига киради.

Норезидент даромади таркибига нималар кирмайди?

1) фақат ташқи савдо операцияларини амалга оширувчи шахс номидан ва унинг манфаатларини кўзлаб амалга оширилган ҳамда фақат Ўзбекистон Республикасида товар сотиб олиш ёки Ўзбекистон Республикаси ҳудудига товар олиб кириш билан боғлиқ ташқи савдо операцияларидан олинган даромадлар.

2) Ўзбекистон Республикасидан ташқарида хизматлар кўрсатишдан олинган даромадлар (СКнинг 351-модда иккинчи қисмда кўрсатилган даромадлар мустансно).

Солиқни ким тўлайди?

Солиқ норезидентга даромад тўловчи солиқ агенти томонидан ҳисоблаб чиқарилади ва ушлаб қолинади.

Солиқнинг ушлаб қолиниши солиқ тўловчининг даромадларидан бундай даромадларнинг ҳар бир тўлови пайтида амалга оширилади.

Халқаро шартномани қандай қўллаш мумкин?

Солиқ агенти норезидент томонидан қуйидаги ҳужжатлар тақдим этилган тақдирда норезидентга даромад тўлашда халқаро шартномалар қоидаларини мустақил равишда қўллаш ҳуқуқига эга:

- солиқ резидентлигини тасдиқловчи ҳужжат (даромадни тўлаш санасидан кечиктирмай);

- ушбу ташкилот бундай даромадларни (дивидендлар, фоизлар, роялти) олиш учун тегишли ҳуқуққа эга эканлигини тасдиқловчи ҳужжат.

Муҳим! Солиқ суммаси ушлаб қолинмаганда ёки Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари қоидалари ғайриқонуний равишда қўлланилганда, бу солиқнинг ушлаб қолинмаслигига ёки тўлиқ ушлаб қолинмаслигига сабаб бўлса, солиқ агенти ушлаб қолинмаган солиқ суммасини ва тегишли пеня суммасини бюджетга киритиши шарт.

Норезидентнинг Ўзбекистон Республикасидаги 
манбалардан олинган даромадлар турлари

Солиқ ҳисоботи қачон берилади?

Норезидентларнинг даромадларидан олинадиган солиқ суммалари бўйича солиқ ҳисоботи солиқ агенти томонидан ўзи солиқ ҳисобига қўйилган жойдаги солиқ органига даромадлар тўланган ойдан кейинги ойнинг йигирманчи кунидан кечиктирмай тақдим этилади.